72 Fırka Hadisi Nedir? Mezhepler Arası Bir Çılgın Yoldaşlık Hadi, bu yazıyı okurken çayı elinize alın ve rahatlayın. Çünkü karşınızda oldukça “karışık” ama bir o kadar da eğlenceli bir konu var: 72 fırka hadisi! Evet, evet, yanlış duymadınız. Hani bazen bir arkadaşınız, “Hadi bakalım, şunu bir çöz de bak ne kadar bilgili oluyorsun!” diye size meydan okur ya, işte o meşhur 72 fırka hadisi de tam olarak öyle bir şey. Mezhepler, gruplar, ayrışmalar… Hadi biraz eğlenelim, sonra bu hadisi bir çözelim. Peki, 72 Fırka Hadisi Ne Dedi? Şimdi, 72 fırka hadisi, İslam’ın farklı mezheplerini anlatan bir kavram. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.)…
8 YorumEtiket: bir
Hidrotropizma Ne Demek? Felsefi Bir Bakış Açısı Bazen doğanın derinliklerinde, en basit ve en sıradan olaylar bile, insan düşüncesinin sınırlarını zorlayacak kadar derin anlamlar taşır. Hidrotropizma, bitkilerin suya doğru büyüme eğilimidir, ancak bu basit biyolojik fenomen, insanlık için çok daha büyük bir metaforik anlam taşır. Biz insanlar da doğaya benzer bir şekilde, içsel dürtüler ve dışsal koşullar arasında sürekli bir etkileşim halindeyiz. Hidrotropizmanın ne olduğunu anlamak, aynı zamanda insanın doğa ile olan ilişkisini, etik anlayışını ve varoluşsal sorularını yeniden gözden geçirmeyi gerektirir. Bu yazıda, hidrotropizmayı sadece biyolojik bir olgu olarak değil, felsefi bir perspektifle inceleyecek ve onun etik, epistemolojik ve…
6 YorumAlabanda Hangi Dil? Psikolojik Bir Bakış Açısıyla Çözümleme “Dil, insanın dünyaya anlam yüklediği bir araçtır. Peki, ya dilin kaybolduğu yerlerde, kimlik ve kültür nasıl şekillenir?” Bu soruyu sormak, insan davranışlarını ve toplumsal dinamikleri çözümlemeye çalışan bir psikolog için derin bir anlam taşır. İnsanların dünyayı anlamlandırma biçimleri, çoğunlukla dil üzerinden şekillenir. Her kelime, her cümle bir anlam inşa eder, ancak dilin kaybolduğu, değiştiği ya da unutulduğu yerlerde, o toplumu, bireyi ve kolektif hafızayı nasıl değerlendirebiliriz? Bu yazıda, Alabanda hangi dil konuşuluyor sorusunu psikolojik açıdan ele alacağız. Bu soruya, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji boyutlarıyla bakarak, dilin toplumsal ve bireysel kimlik üzerindeki…
8 Yorum“Karşı” kelimesi… Türkçenin en basit görünümlü ama en çok kafa karıştıran sözcüklerinden biri. Belki de günlük konuşmalarımızda en çok kullandığımız kelimelerden biri ama iş yazmaya geldi mi, bir anda kafamızın içinde cümleler uçuşmaya başlıyor: “Karşı mıydı, karşi mi, karşii mi?” Hadi bugün bu meseleye ciddi ciddi değil, hafif bir tebessümle yaklaşalım. Çünkü bazen dil bilgisi kurallarını bile gülerek öğrenmek en etkili yoldur. “Karşı” Kelimesiyle Savaş: Yazım Yanlışlarının Komik Dünyası Türkçede yazım hatalarının listesi yapılsa, “karşı” muhtemelen ilk 10’a rahatlıkla girerdi. Çünkü hem telaffuzu kolaydır hem de konuşmada çoğu zaman fark etmeden farklı şekillerde söyleriz. İş yazıya döküldüğünde ise işler karışır.…
4 YorumKarnı Geniş Olmak Ne Demek? Deyimin Arka Planındaki Ahlak Polisliği ve Rahatsız Edici Gerçekler Şunu baştan söyleyeyim: “Karnı geniş olmak” masum bir deyim değil; toplumsal ahlakın elindeki paslı bir cetvel. İnsanların özel hayatlarını ölçüp biçmek, kıskançlığı erdem, sakinliği kusur ilan etmek için kullanılan, üstelik çoğu zaman cinsiyetçi yargılarla beslenen bir kalıp. Bu yazı, “karni genis olmak ne demek?” sorusunu ciddiye alıp, deyimin kirli bagajını açıkça ortaya koyuyor. Rahatsız olmaya hazır mısınız? “Karnı geniş” ifadesi, çoğu zaman ‘umursamaz’, ‘kıskanç değil’ hatta ‘ahlaki sınırları gevşek’ gibi suçlayıcı çağrışımlar taşır ve kişiyi küçümsemenin kibarlaştırılmış yoludur. Deyimin Sözlük Anlamı mı, Toplumsal Yargı mı? Günlük…
8 YorumKarmakarışık Pekiştirme mi? Dünyaya ve Kendimize Aynı Anda Bakmanın Yeni Yolu Bazı kavramlar vardır, ilk duyduğunuzda zihninizde bir belirsizlik bırakır ama tam da bu yüzden sizi düşünmeye zorlar. “Karmakarışık pekiştirme” bunlardan biri. Kulağa biraz çelişkili geliyor, değil mi? Pekiştirme dediğimiz şey düzen ve süreklilik çağrıştırırken, “karmakarışık” kelimesi tam tersine kaos ve belirsizliği ima ediyor. İşte tam da bu çelişki, hem bireysel davranışlarımızı hem de toplumsal dinamikleri anlamamızda güçlü bir anahtar olabilir. Kavramın Kökenine Yolculuk: Karmaşanın İçindeki Düzen Psikolojide ve davranış bilimlerinde “pekiştirme”, bir davranışın tekrarlanma olasılığını artıran ödül veya sonuçları ifade eder. Ancak hayatta hiçbir şey tek düze değildir. İnsan…
8 YorumKargo çalışanı nasıl olunur? İki yol arkadaşının içten hikâyesi Size bir hikâye anlatmak istiyorum. Yoldan geçen panelvanların penceresinde kendinizi gördüğünüz, depoda kahve kokusuna karışan bant seslerini duyduğunuz, bir “teslim edildi” bildirimine sığan koca bir emeği hissettiğiniz bir hikâye… “Kargo çalışanı nasıl olunur?” sorusunu, iki karakterin hayatlarına dokunarak cevaplayalım: strateji kurmayı seven Mert ve empatik iletişimiyle insanlara güç veren Derya. İkisi de aynı depoda tanıştı; aynı hedefe, farklı yollarla yürüdüler. Mert’in haritası: Rotayı çizen adımlar Mert, sabahları depoya herkesten erken gelir. İlk günlerinde ustasından şunu öğrenmişti: “Bu işte plan, sırtınızdaki çantadır.” Mert önce hangi niteliklerin gerektiğini çıkardı: Eğitim ve ehliyet: En…
6 Yorum“Karga ne ile beslenir?” — Bilimsel merakla, samimi bir başlangıç Şehirde yürürken kaldırım kenarında bir karganın ceviz kırdığını, kırsalda ise sürülmüş tarlada böcek aradığını görmek şaşırtıcı değildir. Aynı türün bu kadar farklı menüler kurabilmesi, bizi şu soruya getiriyor: Karga ne ile beslenir? Bu yazıda kargaların (Corvus cinsi başta olmak üzere korvidler) beslenmesini bilimsel bir mercekten, ama herkesin rahatlıkla takip edebileceği bir dille inceleyeceğiz. Kargaların temel diyeti: Esnek ve fırsatçı bir “omnivor” strateji Kargalar omnivor yani hem hayvansal hem bitkisel kaynakları değerlendiren kuşlardır. Diyetleri; mevsim, yaşadıkları habitat ve yerel besin kaynaklarına göre değişir. Bu esneklik, kargaların hem yoğun şehirlerde hem de…
6 YorumKaranlık Oda Çocuk Odası Olur mu? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Çocuk Odasına Dair Alışkanlıklarımızı Sorgulamak Kimi zaman en temel konularda bile toplum olarak düşünmeden hareket ederiz. Çocuk odasının rengi, ışığı, düzeni gibi detaylar da bunlara dahildir. “Karanlık oda çocuk odası olur mu?” sorusu, ilk bakışta yalnızca bir dekorasyon meselesi gibi görünebilir. Oysa ki bu basit görünen soru, çocuk gelişiminden toplumsal cinsiyet rollerine, çeşitlilikten sosyal adalete kadar geniş bir alanı etkiler. Bu yazıda meseleyi yalnızca ışık düzeyinden değil, aynı zamanda toplumun çocuklara, ebeveynliğe ve kimlik inşasına dair beklentileri üzerinden ele alacağız. Karanlık Odanın Simgesel Anlamı: Korku…
8 YorumAğıt Nedir, Nazım Biçimi? Ağıt; eski çağlarda, özellikle Türk kültüründe ölen kişi için yazılan şiirsel türüdür. Ağıtlar, sözlü geleneklerinden aldıkları özellikleri taşırlar ve çoğunlukla ölüm hakkında veya ölen kişinin hikâyesinden yola çıkarak yazılır. Nazım; bir şiirin biçimidir. Bir şiirin ne kadar uzunlukta olacağına, ritme veya hece ölçüsüne veya her iki ölçüye de bağlı olarak şairin istediği şekilde yazılmasını sağlar. Şiirler, nazım biçimleri çerçevesinde yazılır. Ağıtların Nazım Biçimi Ağıtların nazım biçimi, en çok Türk kültüründe kullanılan hece ölçüsüdür. Hece ölçüsü, her dizede belli bir sayıda hecenin kullanılmasını sağlayan bir nazım biçimidir. Hece ölçüsünde, her dize beş heceden oluşur ve her dize…
Yorum Bırak